logo

 


Η ιστοσελίδα της Π.Ε. Ξάνθης είναι ενημερωμένη μέχρι

την Τετάρτη 15/01/2020


Για μεταφορά στον καινούργιο ιστότοπο πατήστε εδώ.

 

Εγκαταλλειμένοι Ορεινοί Οικισμοί

Εκτύπωση

Οδοιπορικό στους ορεινούς Οικισμούς της Ξάνθης

Οι παραδοσιακοί οικισμοί της ορεινής Ξάνθης βρίσκονται σε μια περιοχή με σπάνια φυσική ομορφιά και ιδιαίτερη ιστορική και λαογραφική πολυμορφία. Κρυμμένοι πίσω απ' τα βουνά, άντεξαν στο διάβα του χρόνου, κουβαλώντας μαζί τους τον αγώνα των κατοίκων τους για την επιβίωση.

Οι κάτοικοι αυτών των οικισμών διαμόρφωσαν τον τρόπο ζωής τους σε άμεση συνάρτηση με το γύρο χώρο και τους περιορισμούς του αλλά και ανάλογα με τις συνήθειες, τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους. Απομονωμένοι από τις πολιτικές και τεχνολογικές εξελίξεις, διατήρησαν την πολιτιστική τους ταυτότητα και τον τρόπο σκέψης τους.

Τα κτίσματά τους, ακόμα και ερημωμένα, μαρτυρούν την ταυτότητα των οικιστών τους αλλά και τις επαγγελματικές τους ασχολίες και τις κοινωνικές σχέσεις στις παραδοσιακές ορεινές κοινότητες.

Τα σπίτια αυτά ήταν κατασκευασμένα σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, στα μέτρα και στις ανάγκες των ανθρώπων. Κυρίαρχα γνωρίσματα είναι η κατασκευαστική λιτότητα, το μικρό μέγεθος, η πολυλειτουργικότητα και η προσθετική ικανότητα. Οι ορεινοί οικισμοί παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκπνέοντας έναν διαφορετικό τρόπο ζωής απομακρυσμένο από την τεχνολογία του σήμερα

Οι ορεινοί οικισμοί της Ξάνθης είναι:

ΑΓΕΛΗ, ΑΕΡΙΚΟ, ΑΚΡΑΙΟΣ, ΑΛΙΚΟΧΩΡΙ, ΑΝΘΗΡΟ, ΑΣΚΥΡΑ, ΑΧΛΑΔΙΑ, ΒΑΣΙΛΙΚΑ, ΒΑΣΙΛΟΧΩΡΙ, ΓΙΑΝΝΟΧΩΡΟ, ΔΟΥΡΓΟΥΤΙ, ΕΡΑΝΟΣ, ΖΑΦΕΙΡΙΟ, ΘΕΟΤΟΚΑΤΟ, ΘΕΟΤΟΚΟΣ, ΙΜΕΡΑ, ΚΑΛΛΙΘΕΑ, ΚΑΛΟ ΝΕΡΟ,ΚΑΛΟΤΥΧΟ, ΚΑΛΥΒΑ, ΚΑΠΝΟΑΝΘΟΣ, ΚΑΣΤΑΝΙΤΗΣ, ΚΑΣΤΑΝΩΤΟ, ΚΕΤΙΚΙΟ, ΚΟΡΥΦΗ, ΚΟΡΦΟΒΟΥΝΙΟ, ΚΟΤΤΑΝΗ, ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ, ΚΡΙΟΣ, ΚΡΩΜΝΙΝΟ, ΛΙΒΑΔΙ, ΛΙΒΑΣ, ΛΙΒΕΡΑ, ΛΥΚΟΤΟΠΟΣ, ΛΥΚΟΒΟΥΝΙ, ΜΑΚΑΡΙΟ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ, ΜΥΡΤΟΥΣΑ, ΟΡΕΣΤΙΝΙ, ΠΑΝΕΡΙ, ΠΑΣΧΑΛΙΑ, ΠΕΛΕΚΗΤΟ, ΠΛΑΓΙΑ, ΠΟΛΥΣΚΙΟ, ΠΟΡΤΑ, ΠΡΙΟΝΙ, ΡΕΜΑΤΙΑ, ΡΥΜΗ, ΣΕΜΕΛΗ, ΣΤΑΜΑΤΙΟ, ΣΙΔΗΡΟΠΕΤΡΑ, ΤΣΑΛΑΠΕΤΕΙΝΟΣ, ΤΣΟΥΚΑ,ΥΔΡΟΧΩΡΙ, ΧΑΛΕΠΙ.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

Ο οικισμός Αερικό βρίσκεται κοντά στο Καστανωτό, σε υψόμετρο 500 μέτρων. Είναι γνωστός από το κάστρο του, παρόμοιο με αυτό της Μυρτούσας και της Καλύβας, που χρονολογείται από τον 3ο - 4ο π.Χ. αιώνα.


Κατηφορίζοντας από τη Θεοτόκο προς την Σμίνθη είναι ο οικισμός Βασιλοχώρι που υπήρχαν παλιότερα δύο γέφυρες. Η μία έχει παρασυρθεί από το ποτάμι και έχει αντικατασταθεί από μια ξύλινη. Αυτή που διατηρείται είναι η γέφυρα του Σταμάτη, ένα εντυπωσιακό πέτρινο κατασκεύασμα με τρεις αψίδες.


Το Θεοτοκάτο απέχει περίπου μιάμιση ώρα πεζοπορία από το Ακραίο και τρία τέταρτα της ώρας από το Γιαννοχώριο. Σε όλη τη διαδρομή έχουμε καταπληκτική θέα στα δεξιά μας: οι μαίανδροι του ποταμού των Σατρών, ο οποίος ενώνεται πιο κάτω με τον ποταμό Κομψάτο.


Στο Καλότυχο φτάνει κανείς από έναν χωματόδρομο που οδηγεί στον Ίασμο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει στο Καλότυχο να επισκεφτεί κανείς το τζαμί που βρίσκεται δίπλα στο Δημοτικό σχολείο. Για να φτάσουμε εκεί περνάμε ένα όμορφο μικρό γεφύρι που έχει πάνω του μια αραβική επιγραφή.Το γεφύρι πρέπει να είναι ηλικίας περίπου 150 χρόνων.


Στην Καλύβα φτάνουμε σε 14 χιλιόμετρα από το χωριό Νεοχώρι. Τέσσερα χιλιόμετρα πριν φτάσουμε στους οικισμούς συναντάμε το Κάστρο της Καλύβας σε υψόμετρο 627 μέτρων. Κατασκευάστηκε από τον Φίλιππο Β τον 4ο αιώνα π.Χ. σε θέση απ' όπου μπορεί να ελέγχει την ευρύτερη περιοχή.


Η ηλικία των σπιτιών της Κοττάνης, πρέπει να είναι περίπου 300 χρόνων. Πάνω από το χωριό διακρίνουμε ένα μουσουλμανικό παρεκκλήσι, που πάνω του έχει μια τεράστια κοτρόνα. Οι ντόπιοι λένε πως εκεί την έβαλε ο Θεός.


Τα Λιβερά βρίσκονται σε υψόμετρο 450μ. δίπλα στον ποταμό Νέστο. Ένα μονοπάτι συνδέει το χωριό με το Σιδηροδρομικό Σταθμό των Λιβερών. Σε απόσταση 20 λεπτών από τα Λιβερά υπάρχει ένα ενδιαφέρον σπήλαιο.


Το Μαργαρίτι βρίσκεται σε όμορφο περιβάλλον, σε υψόμετρο 760 μέτρων. Στο πάνω μέρος του χωριού υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Εδώ κατά την ημέρα της εορτής του Αγίου Νικολάου γίνεται η συνάντηση των απανταχού Μαργαριτιωτών. Σε όλου τους παρευρισκόμενους προσφέρεται ένα παραδοσιακό φαγητό, το κεσκέκι, το οποίο αποτελείται από σιτάρι, κοτόπουλο και κατσικάκι.

Η δόμηση των υπόλοιπων οικισμών είναι αραιή ή και με σχετικά μέτρια πυκνότητα . Πολλοί από αυτούς αναπτύχθηκαν γραμμικά κατά μήκος της κοίτης ενός χειμάρρου, ενώ κάπου κάπου παρατηρούνται και δορυφορικές ομάδες κατοικιών προσαρμοσμένες στη μορφολογία του εδάφους αλλά και στις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε οικογένειας. Ο χαρακτηριστικότερος τύπος σπιτιού της ορεινής ζώνης είναι το διώροφο, ορθογώνιο σπίτι. Τα οικοδομικά υλικά που χρειάζονται για την κατασκευή του σπιτιού είναι παρμένα από το γύρω χώρο : ξύλο από τα δάση, σχιστόλιθος από τα βουνά, πέτρες από τα ποτάμια.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

Πολλοί από τους παραδοσιακούς οικισμούς της ορεινής Ξάνθης παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για επίσκεψη με αυτοκίνητο, πεζοπορία ή ακόμα και για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων γνωριμίας με την πολιτιστική κληρονομιά και την ορεινή χλωρίδα και πανίδα.

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

  1. Σμίνθη - Ωραίο - Θεοτόκο - Σταμάτι - Βασιλοχώρι

  2. Σούνιο - Κατσίκα - Υδροχώρι - Άσκυρα

  3. Κιμμέρια - Λιβάδι - Πριόνι - Ανθηρά - Έρανος

  4. Θέρμες - Μέδουσα - Κοττάνη

  5. Μικρό Τύμπανο - Σεμέλη - Αγέλη - Πετρωτό - Τοξότες - Ίμερα

  6. Πασχαλιά

  7. Σάτρες - Ρεματιά - Ακραίο

  8. Καλλιθέα - Μαργαρίτι - Καστανίτης - Καλό Νερό

  9. Ιωνικό - Κάστρο Καλύβας - Καλύβα - Σιδηρόπετρα

ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

  1. Κομνηνά - Κρωμνικό - Λιβερά: Ώρες πορείας:4 - Ακολουθούμε την κοίτη του χειμάρρου των Κομνηνών που μας οδηγεί σε μία ώρα στο Κρωμνικό. Επιστρέφουμε στα Κομνηνά από τον χωματόδρομο που περνάει πάνω από τα Λιβερά και έχει πανοραμική θέα στο Νέστο.
  2. Γαλάνη - Κρωμνικό - Λιβερά: Ώρες πορείας 4 (παράλληλα με το Νέστο )
  3. Ορεστινή - Στασινά: Ώρες πορείας: 2 -διαδρομή εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, που ακολουθεί αρχικά το ρέμα της Ορεστινής ξεκινώντας από το παλιό σχολείο και καταλήγει στον εγκαταλειμμένο δασικό δρόμο στην κορυφή του λόφου.
  4. Ξάνθη - Μακάριο - Ξάνθη: Ώρες πορείας:4 -Ξεκινάμε από την Εκκλησιαστική Σχολή της Ξάνθης και ακολουθούμε τα σημάδια στρίβοντας δεξιά στη διακλάδωση του μονοπατιού προς την κορυφή Αυγό.
  5. Κιμμέρια - Πλαγιά - Λιβάδι - Βασιλικά - Πόρτα - Πριόνι - Ρύμη - Φίλλια: Ώρες πορείας :2 - Το περπάτημα ξεκινάει από τον οικισμό Ισαϊάν Γκετίκ και διασχίζει τη βουνοπλαγιά προς τα δυτικά.

Βιβλιογραφία :

"ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΜΕΝΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ"

Περιβαλλοντική ομάδα 1ου Γυμνασίου Ξάνθης